De uitreis

2.1 De uitreis

Introductie

Fort Rammekens ligt aan de monding van de Westerschelde. Het fort is gebouwd tussen 1547-1552 en is het oudste nog bestaande zeefort in West-Europa. Lange tijd was de belangrijkste functie van het fort het bewaken, beschermen en controleren van de scheepvaartroutes naar de havens van Middelburg en Antwerpen. Het schip de Eenigheid werd gedeeltelijk geladen in de haven van Middelburg. Daarna werd het naar de Rede van Rammekens getrokken. Daar werd de overige lading aan boord gebracht en werd het schip gereed gemaakt voor vertrek.

Documenten

Werkbladen

• Introductieles Les 2.1 De uitreis
• Les 2.1 De uitreis – Rekenen
• Les 2.1 De uitreis – Taal
• Les 2.1 De uitreis – WO

Extra

Archiefonderzoek met behulp van internet

Deze opdracht voor jonge archiefonderzoekers gaat over het leggen van verbanden tussen documenten. Door verschillende documenten over dezelfde gebeurtenis of over hetzelfde onderwerp met elkaar te vergelijken, kun je er achter komen hoe, waarom en wanneer iets heeft plaatsgevonden. Archiefonderzoek is dus iets voor echte speurneuzen!

In het archief van de MCC vind je verschillende documenten. Ook alle documenten van de reis van het schip de Eenigheid. Veel van deze documenten staan op de website MCC Slavenreis d’Eenigheid. Deze zoekopdracht gaat over de handel in slaven, ivoor en goud.

Op basis van archiefdocumenten kun je bijvoorbeeld infographics maken. Deze geven overzichtelijke informatie over een onderwerp door middel van afbeeldingen, grafieken en teksten. De onderstaande infograhics geven een handig overzicht van wat er in de archieven is opgeschreven over de handel in slaven, ivoor en goud. In de infographics zijn alle bedragen naar boven afgerond.

Opdracht

Bekijk de infographics van de handelslading. Hierin zie je hoe alle gegevens over de handelslading verwerkt zijn in grafieken.

Bekijk de notitie in het handelsboek over het restant van de handelsgoederen. De notitie geeft een overzicht van de handelsgoederen die niet verkocht (geruild) zijn in West-Afrika.

Bekijk de infographics van de handelskosten in West-Afrika. Hier zie je wat de handel in slaven, ivoor en goud heeft opgebracht en wat de onkosten waren.

Bekijk de infographics van de opbrengsten van de verkoop van Afrikaanse mensen in West-Indië. Hier zie je wat de verkoop van de Afrikanen op veilingen en uit de hand (zonder tussenkomst van de notaris) hebben opgeleverd.

Beantwoord de volgende vragen:

1. Wat was de totale waarde van de handelslading voor West-Afrika en de overige handelslading?
2. Wat waren de drie belangrijkste handelsgoederen voor West-Afrika?
3. In de notitie in het handelsboek van de Eenigheid over het restant van onverkochte cargazoengoederen (handelswaar) zie je wat er niet verkocht (geruild) is. Achter de goederen staat de handelsprijs in Nederlandse guldens. Maak een staatje van handelsgoederen met daarachter de prijs. Rond de prijzen die meerdere cijfers achter de dubbele punten hebben, in hele getallen af naar boven.
4. Maak nu op basis van de afgeronde bedragen zelf een infographic. Je kunt infographics maken in allerlei vormen en kleuren, je kunt ook voor elk van de goederen: de kapmessen, de trompetten, de verschillende kralen, het textiel en de koningsmantels, bijpassende afbeeldingen maken. Je kunt infographics maken met behulp van eenvoudige computerapplicaties, maar je kunt ook een infographic op papier maken.
5. Wat waren de totale kosten van de inkoop van de slaven, het ivoor en het goud in West-Afrika? Wat was de grootste post?
6. In welke van de drie gebieden aan de West-Afrikaanse kust waren de slaven het goedkoopste? En waar het duurste? En waar werden de meeste slaven gekocht?
7. Wat was de totale opbrengst van de verkochte slaven, zowel op de veiling als uit de hand (= zonder tussenkomst van de notaris)?
8. Vergelijk de inkoopprijs van de slaven en de verkoopprijs. Wat zie je? Denk er wel aan dat er van de ingekochte slaven al Afrikanen overleden waren voordat het schip de oversteek naar West-Indië maakte en dat er tijdens de reis en in de koloniën ook nog Afrikanen overleden. Dus er zijn meer Afrikanen ingekocht dan er verkocht zijn. Als je dat bedenkt, heeft de kapitein van de Eenigheid dan toch nog winst gemaakt of niet?

Werkblad voor de extra opdracht

2.2 Extreem weer

Introductie

De opvarenden waren allemaal verantwoordelijk voor het reilen en zeilen op het schip. Een aantal taken stond vast op papier. Er was genoeg werk te doen. De bemanning begon onder leiding van de kapitein de dag met een gebed. Om 8 uur moest iedereen aan het werk. De weersomstandigheden tijdens de reis van de Eenigheid waren soms heel erg slecht. Tijdens een storm kon er iets mis- of kapot gaan. De scheepsraad moest dan een verklaring afleggen. De scheepsraad werd gevormd door de officieren aan boord.

Documenten

Werkbladen

Download de werkbladen hieronder:

• Introductieles Les 2.2 Extreem weer
• Les 2.2 Extreem weer – Rekenen
• Les 2.2 Extreem weer – Taal
• Les 2.2 Extreem weer – WO

Extra

Archiefonderzoek met behulp van internet

Deze opdracht voor jonge archiefonderzoekers gaat over het leggen van verbanden tussen documenten. Door verschillende documenten over dezelfde gebeurtenis of over hetzelfde onderwerp met elkaar te vergelijken, kun je er achter komen hoe, waarom en wanneer iets heeft plaatsgevonden. Archiefonderzoek is dus iets voor echte speurneuzen!

In het archief van de MCC vind je verschillende documenten. Ook alle documenten van de reis van het schip de Eenigheid. Veel van deze documenten staan op de website MCC Slavenreis d’Eenigheid. Deze zoekopdracht gaat over problemen vanwege slecht weer.

Bekijk het verslag van de opperstuurman in het logboek op 5 april 1762. Daarin schrijft hij dat er 2 waterkano’s zijn omgeslagen en dat ze daardoor watervaten hebben verloren. Let op: in de tekst worden de vaten ook wel ‘aamen’ genoemd.

Bekijk het verslag van de opperstuurman in het logboek op 30 april 1762. Daarin gaat het ook weer over de watervaten (aamen).

Bekijk de verklaring van de scheepsraad van de Eenigheid, geschreven op 12 mei 1762 over de omgeslagen waterkano’s en de verloren watervaten (aamen).

Beantwoord de volgende vragen:

1. Op welke dag verloor het schip de watervaten?
2. Hoeveel watervaten zijn er verloren gegaan?
3. Hoeveel nieuwe watervaten heeft de kapitein gekocht?
4. Hoeveel nieuwe watervaten heeft de kapitein gekocht?
5. In welk document staat een verkeerde datum genoemd?
6. Hoe weet je dat die verkeerde datum een vergissing is?

Werkblad extra opdracht

Download het werkblad:

• Werkblad voor de extra opdracht