Nieuw jaar, nieuwe teksten, nieuwe paleopuzzels! Op de online paleografietool Wat staat daer? zijn rond de jaarwisseling nieuwe Zeeuwse teksten geplaatst. Met die teksten kun je je zelf oefenen in het lezen van oude handschriften. Voor de tekstpuzzelaars worden in januari twee Zeeuwse paleopuzzels op het forum van Wat staat daer? geplaatst.
Paleopuzzels
In januari 2019 plaatst het Zeeuws Archief twee paleopuzzels op het forum van Wat staat daer?. Een paleopuzzel is een tekst in een – meestal wat lastig te lezen – oud handschrift. De tekst wordt getranscribeerd zonder feedback. Dat betekent dat je niet kunt spieken of je oplossing goed is, zoals je dat wel kunt doen bij de tekstoefeningen.
Vaak zijn er meerdere verwoede paleopuzzelaars die zich op zo’n leespuzzel storten. De transcriptie moet worden gemaakt volgens de richtlijnen van Wat staat daer?. Na twee weken wordt de oplossing op het forum gepubliceerd en kunnen de paleopuzzelaars hun transcripties controleren. Halverwege de maand wordt de volgende paleopuzzel op het forum geplaatst.
De eerste Zeeuwse paleopuzzel van 2019 staat al online. Dit keer een tekst uit het Waarheidsboek van Zierikzee, dat wordt bewaard in het gemeentearchief Schouwen-Duiveland. In overleg met de collega’s van het gemeentearchief Schouwen-Duiveland hebben we uit dit boek met vonnissen een pittige tekst gekozen om als paleopuzzel te plaatsen. Wil je een poging wagen om de tekst te transcriberen? Ga naar Paleopuzzel nr. 53 Naar de galeien. Veel paleopuzzelplezier!
Nieuwjaarsteksten
Speciaal ter gelegenheid van de jaarwisseling hebben we twee nieuwjaarsteksten aan de Zeeuwse oefenteksten toegevoegd. Een tekst over de tafelschikking voor een nieuwjaarsmaaltijd voor notabelen en een nieuwjaarsrijmpje van een lid van de rederijkerskamer Missus Scholieren in Veere.
Zeeuwse teksten op Wat staat daer?
Wat staat daer? is een handige website voor genealogen, (beginnende) onderzoekers en studenten die het lezen van oude handschriften willen oefenen en hun vaardigheid willen bijhouden. De tool is ontwikkeld door het Brabants Historisch Informatiecentrum, het Regionaal Archief Tilburg en het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven. Na de aansluiting van Het Utrechts Archief, het Noord-Hollands Archief en het Regionaal Historisch Centrum Limburg, sloot het Zeeuws Archief eind augustus 2018 ook aan bij Wat staat daer? met twaalf teksten, variërend van gemakkelijk tot moeilijk, en oefeningen met Zeeuwse plaatsnamen. Daar zijn nu twee nieuwe teksten aan toegevoegd. Dit jaar volgen er nog een paar, gerelateerd aan feest- en themadagen, zoals Sinterklaas, Kerstmis en Dierendag. Voor de paleopuzzels werken we samen met andere Zeeuwse archiefdiensten.
Paleografie in het Zeeuws Archief
In het Zeeuws Archief wordt intensief getranscribeerd: het omzetten van teksten naar een leesbare tekst. Uiteraard moet je daarvoor wel oud schrift kunnen lezen. Je kunt jezelf leren lezen met behulp van de oefeningen en teksten op Wat staat daer?.
Cursussen
Je kunt ook een cursus Paleografie volgen bij het Zeeuws Archief. De Zeeuwse Volksuniversiteit en het Zeeuws Archief organiseren jaarlijks cursussen Oud schrift voor beginners, gevorderden en, als er belangstelling voor is, voor vergevorderden. De beginnerscursus is eind vorig jaar afgerond. Op 21 januari start de cursus Paleografie voor gevorderden en op 11 maart start de cursus Paleografie voor vergevorderden. Het huiswerk voor de cursisten wordt geplaatst op Wat staat daer?. Daarmee is het Zeeuws Archief de eerste bij Wat staat daer? aangesloten archiefdienst die huiswerk voor paleografiecursussen op de online paleografietool plaatst. De docent en de cursisten van de cursus Paleografie voor beginners waren zeer tevreden over deze mogelijkheid. Meedoen met de cursussen Paleografie voor gevorderen en/of vergevorderden? Dat kan! je kunt je aanmelden via de Zeeuwse Volksuniversiteit. Er zijn voor beide cursussen nog plaatsen vrij!
Vrijwilligers
Vrijwilligers die via de computer gegevens uit de archieven invoeren ten behoeve van de personendatabase Zeeuwen Gezocht of transcripties maken van moeilijk leesbare teksten die online raadpleegbaar zijn, kunnen veelal ook oud schrift lezen, afhankelijk van het soort bronnen waaruit ze gegevens invoeren.
Werkgroep Paleografie in Zeeland
Een groep enthousiaste oud-cursisten heeft de Werkgroep Paleografie in Zeeland (PaiZ) opgericht. De leden zijn vrijwilligers bij het Zeeuws Archief en maken transcripties voor het Zeeuws Archief en op verzoek voor derden.