Salzburgers

In 1732 en 1733 vestigden zich in Zeeland immigranten uit Salzburg. Deze Salzburgers vluchtten voor vervolgingen vanwege hun protestantse geloof.

Ruim 21.000 inwoners uit het toenmalige aartsbisdom Salzburg sloegen in de jaren 1732 en 1733 op de vlucht voor vervolgingen. Zij hadden namelijk de rooms‑katholieke (staats)godsdienst verruild voor de inzichten van de Reformatie.

Twee groepen kwamen in Zeeland terecht. De eerste groep van 59 Salzburgers kwam in 1732 aan op Walcheren. Zij werd opgenomen in de Evangelisch‑Lutherse gemeenten van Middelburg, Veere en Vlissingen.

Stichting Evangelisch-Lutherse gemeente in Groede

De tweede groep, bijna 800 mensen uit Dürnberg, kwam in 1733 op uitnodiging van de Staten‑Generaal naar het gebied van het toenmalige Vrije van Sluis in West‑Zeeuws‑Vlaanderen. Hun aantal verminderde snel als gevolg van malaria – de Zeeuwse koorts – en verhuizing naar Duitsland. Ongeveer 200 immigranten bleven achter in de omgeving van Groede en stichtten daar de Evangelisch‑Lutherse gemeente.

Er wonen nu nog maal weinig afstammelingen van deze immigranten in West‑Zeeuws‑Vlaanderen. Een voorbeeld is de familie Keijmel in Breskens.

Salzburgers in bronnen

De Stichting Bestudering Salzburger Emigranten Nederland stimuleerde tussen 1971 en 1983 onderzoek.  De stichting bundelde de activiteiten van diverse onderzoekers en gaf het tijdschrift Salzburgers en Nederland 1732‑1733 uit. Na opheffing van de stichting werden de activiteiten en publicaties voortgezet door de Heemkundige Kring West‑Zeeuws‑Vlaanderen.

Het archief van de stichting is ondergebracht in het Zeeuws Archief. Het archief bevat een literatuurlijst en verwijzingen naar andere archieven. In het tijdschrift, ook aanwezig in het Zeeuws Archief, zijn vrijwel alle genealogische bronnen over Salzburgers besproken en gepubliceerd.

De volgende bronnen over Salzburgers bevinden zich deels in het Zeeuws Archief:

• de genealogische aantekeningen in de verzamelingen De Hullu en Wemelsfelder
• de archieven van het Vrije van Sluis (inv.nrs 323‑338)
• de Evangelisch‑Lutherse gemeente te Groede
• de verzamelingen Verheye van Citters (inv.nr 80), W.A. Dekker (inv.nrs 26, 27, 29) en Aanwinsten 1960/17 (inv.nrs 90, 130)

Literatuur

• Salzburgers en Nederland 1732‑1733 jrg 1 (1971)‑7 (1977)
• J.C. Schultz Jacobi, Nederland en de evangelische Salzburgers, in: Bijdragen tot de geschiedenis van West‑Zeeuws‑Vlaanderen 10 (1981)
• L. Zoodsma (red.), Luthers Zeeland (Middelburg 1992) 14‑35