Stad Veere - charters

In het archief van de Stad Veere bevinden zich charters uit de periode 1349-1802. De werkgroep Paleografie in Zeeland heeft deze oorkonden getranscribeerd. Hier volgen de transcripties uit de periode 1349-1499.

Veere is niet lang voor 1282 gesticht door een ambachtsheer van Zanddijk, waarschijnlijk Wolfert van Borsele of een voorganger. De naam ‘Campvere’ wordt voor het eerst genoemd in de oorkonde uit 1290 waarin graaf Floris V de nieuwe keur van Zeeland uitvaardigde. Campvere is genoemd naar de veerverbinding met Campen op Noord-Beveland.

Van de 13e t/m 18e eeuw vonden veel Veerenaren hun bestaan in de handel, scheepvaart en visserij. Kooplieden uit Veere waren al in 1292 te vinden in plaatsen aan de oostkust van Engeland, en al in 1318 verbleven er in Veere Lombarden, Noord-Italiaanse bankiers. De periode tussen 1450 en 1550 was de bloeitijd van de stad. In deze tijd werden ambitieuze bouwprojecten aangepakt zoals de Grote Kerk.

Tussen 1491 en 1558 bekleedden de heren van Veere het admiraalsambt van de Nederlanden en groeide Veere uit tot marinehaven van de Habsburgse Nederlanden. In 1561 kwam echter een einde aan Veere als ligplaats van de permanente oorlogsvloot. Een stimulans voor de economie was ook de keuze in 1541 van de koning en de Koninklijke steden van Schotland om hier de Schotse stapel in de Nederlanden te vestigen. Tot 1550 werd er in Veere een gevarieerd pakket goederen verhandeld; daarna was voornamelijk de Schotse handel de kurk waarop de Veerse economie dreef. Tot 1799 behield Veere de status van officiële stapelplaats voor alle Schotse goederen in de Nederlanden.

Lees meer over de stad Veere in de inleiding van de inventaris van het archief Stad Veere.

Transcripties PaiZ

De leden van de werkgroep Paleografie in Zeeland (PaiZ) hebben archiefstukken uit het archief Stad Veere getranscribeerd. Hieronder volgt het overzicht van getranscribeerde archiefstukken. Daarbij wordt de volgorde van de betreffende archiefinventaris gevolgd.

De transcripties kunnen worden geraadpleegd:

1. via de archiefinventaris met scans. Let op: Klik na het openen van de archiefbeschrijving op een scan in de filmstrip. Vervolgens opent de foto-weergave, klik voor de transcriptie linksboven op het icoontje ‘pen op papier’.
2. via PaiZ Google Drive. De pdf-bestanden zijn geschikt voor downloaden en afdrukken.

Stad Veere

Onderstaande transcripties zijn gemaakt van archiefstukken afkomstig uit het archief Stad Veere (1349-1816), toegang 2000.

Archief van het algemeen en dagelijks bestuur

Onder de stukken over bijzondere onderwerpen bevinden zich de volgende charters en andere op perkament geschreven stukken uit de periode 1349-1802.

• Charter = een bewijsstuk, acte of oorkonde
• Oorkonde = verklaring die iemand aflegt
• Vidimus = gelegaliseerd afschrift van een oorkonde
• Mandement = bevel van de overheid

Periode 1349-1499

1349-1393

• Transcriptie CHV-1390. Oorkonde waarbij Wolfaerd, heer van Veere, de stad een schuld kwijtscheld wegens de grote kosten die aan de vesten werden gemaakt, 19 maart 1349.
• Transcriptie CHV-1389. Oorkonde waarbij de graaf van Holland en Zeeland beslist over verdeling van de erfenis van wijlen heer Wolfaerd van Borselen tussen zijn weduwe en zijn kinderen, 21 september 1351.
• Transcriptie CHV-1382. Vidimus van een oorkonde van 21 september 1351 van Willem hertog van Beieren, graaf van Holland, over het testament van Wolfaerd, heer van Veere, ten bate van zijn weduwe Hadewich van Borsele en haar kinderen. Vidimus van 26 maart 1355.
• Transcriptie CHV-1392. Oorkonde waarbij Aelbrecht, graaf van Holland en Zeeland, een som kwijtscheldt aan het dorp en de polder van Veere voor militaire bijstand, 17 november 1358.
• Transcriptie CHV-1391. Oorkonde waarbij Wolfaerd, heer van Veere, verklaart dat zijn moeder alle schulden heeft voldaan, mede bezegeld door zijn neef Heinric van Borsele, 29 maart 1364.
• Transcriptie CHV-1379. Vidimus van een akte van Willem hertog van Beieren van 19 februari 1349 (donderdag na Sint Valentijnsdag) over vrijdom van tol in geheel Holland en Zeeland aan Wolfaerd van Borsele, 10 oktober 1388.
• Transcriptie CHV-267. Afschrift van een brief van Albrecht, paltsgraaf op de Rijn. Gift van alle ‘scoenmisse en vervallen’ binnen de landen en heerlijkheid van Duvelant in onversterfelijk erfleen gelijk zijn ambachtsgoederen aldaar, ten behoeve van heer Claeijs van Borssele, heer Albrechts zoon, 1393.
• Transcriptie CHV-266. Afschrift van een brief van Albrecht, paltsgraaf op de Rijn. Gift van alle ambacht, ambachtsgevolg, tienden, uitdijken en andere goederen in Duvelant, in leen gehouden door heer Clais van Borsselen, ridder, zoon van heer Albrecht, in onversterfelijk erfleen, 19 maart 1393.

1456-1469

• Transcriptie CHV-1313. Brief van Jacobus, koning van Schotland. Verklaring dat genoemde kooplieden van Leith de omschreven goederen in een schip van Copynus Waltar van Fer hebben geladen en daarvoor de verschuldigde tol hebben betaald, 30 maart 1456.
• Transcriptie CHV-1380 via inv.nr 1825. Concept privilegebrief van het handbooggilde gegeven door Heinric van Borsele, heer van Veere etc, 15 januari 1463.
• Transcriptie CHV-271. Smartbrief van chirurgijn Matijs Domarszoon over de verwonding van Willem Hermanszoon, 12 mei 1464.
• Transcriptie CHV-248. Afschrift van een brief van burgemeesters, schepenen en raden van Middelburg. Vidimus van een brief van vrouwe Jacob, hertoginne van Beijeren, van 6 maart 1418. Giftbrief tot bedijking van het uutgors Sommersdijck ten behoeve van haar moeder Margriete van Bourgondië, paltsgraaf op de Rijn, februari 1465.
• Transcriptie CHV-273. Brief van commoingmeesters, schepenen en raad der stad Mechelen. Verklaring voor Jan de Ruijsscher den ouden, poorter van Mechelen, over zinkstenen, door hem en zijn zoon Peter aan burgemeesters van Veere geleverd, 23 mei 1468.
• Transcriptie CHV-272. Kwitantie van Heinric Florisz voor de ontvangst van 29 schelling 2 groten wegens lijfrente vervallen Sint Jansmis 1468, 25 juni 1468.
• Transcriptie CHV-1383. Oorkonde waarbij Lodewijk XI, koning van Frankrijk, verklaart 6 schepen met een laadvermogen van 400 ton naar zijn neef de heer van Veere en zijn zoon de heer van Buchan te sturen om handel te drijven, 30 juli 1468.
• Transcriptie CHV-1393. Antwoord van Hendrik, heer van Veere, op de verklaring van 30 juli 1468 van Lodewijk IX, koning van Frankrijk, 18 augustus 1468.
• Transcriptie CHV-976. Kwitantie van Heinric Florisz voor de ontvangst van 29 schelling 2 groten wegens lijfrente vervallen Midwinter 1468. Bijlage bij rekening van burgemeesters 1468/9 II, 24 december 1468.
• Transcriptie CHV-270. Bevel van Henric van Borssele aan Willem Hallincxz., burgemeester van Veere, tot betaling van 4 pond 2 groten aan de klerk Jacop de Cuper. Bijlage bij de rekening van burgemeesters 1468/1469, 8 maart 1469.
• Transcriptie CHV-274. Kwitantie van Heinric Florisz voor de ontvangst van 29 schelling 2 groten wegens lijfrente vervallen Kerstavond 1469. Bijlage bij de rekening van burgemeesters 1469/1470, 31 december 1469.

1470-1476

• Transcriptie CHV-275. Kwitantie van Heijn Florisz. voor de ontvangst van 29 schelling 2 groten voor lijfrente vervallen Sint Jansmisse 1470, 25 juni 1470.
• Transcriptie CHV-276. Kwitantie van Dieric Jansz. van Zierikzee. Bijlage bij de rekening van burgemeesters 1469/1470, 28 oktober 1470.
• Transcriptie CHV-277. Bevel van Henric van Borssele aan burgemeester Dieric Jansz van der Heijde tot betaling van 1 pond 14 schellingen 6 penningen groten Vlaams aan den klerk Cypriaan voor vergoeding van reiskosten in Holland, Vlaanderen, Brabant en elders. Bijlage bij de rekening van burgemeesters 1471/1472, 16 december 1471.
• Transcriptie CHV-250. Zeebrief van burgemeesters en schepenen van Veere voor Pieter Zegers, poorter van Veere, schipper van de hulk ‘Die Wolf’, 28 februari 1472.
• Transcriptie CHV-279. Brief van commoingmeesters, schepenen en raad der stad Mechelen. Verklaring van Jan de Ruysscher de oude, poorter van Mechelen, dat hij aan de put te Vilvoorde in zijn schip vier last kamerarduin bestemd voor de burgemeesters van Veere geladen heeft, 14 april 1472.
• Transcriptie CHV-278. Bevel van Henryc van Borssele aan Dieric Jansz. van der Heyde, burgemeester van Veere, tot betaling van 6 pond groten Vlaams aan de klerk Cypriaan voor vergoeding van reiskosten naar Engeland, 26 september 1472.
• Transcriptie CHV-1016. Brief van burgemeesters, schepenen en alle gemeenten wonende binnen de vrijheid van Brouwershaven. Erkentenis van ontvangst van verschillende bedragen van poorters in Delft voor in totaal 30 pond groten Vlaams onder verplichting van slechts enige hier met namen aangeduide personen het leveren van grof bier binnen de vrijheid van de stad toe te staan, 30 juni 1473.
• Transcriptie CHV-280. Brief van commoingmeesters, schepenen en raad der stad Mechelen. Certificatie betreffende levering van kamerarduin en zinksteen door Jan Vijdt, poorter aldaar aan burgemeesters der stad Vlissingen, 21 oktober 1474.
• Transcriptie CHV-1137. Brief van mayor en aldermannen van Kingston upon Hull. Verklaring betreffende het schip van Johannes Person van Veere door de Fransen genomen en door Willem Schyze en Thomas Teinham van hem gekocht en te Kingston voor de behaalde prijs aan Johannes voornoemd aangeboden doch hem niet aanvaard en verzoek genoemd schip met lading daarom vrij te laten en bijstand te verlenen, 18 januari 1476.
• Transcriptie CHV-1322. Uitspraak van het Hof van Holland inhoudende taxatie der kosten te vorderen door Jan Cipson van Ewout Henricxen en Vincent Douwereisch wegens vertraging van zijn geding tegen laatstgenoemde, hangende voor genoemd hof. Vergelijk van 26 januari 1476, 24 januari 1476.
• Transcriptie CHV-1323. Mandement van president en raden van Holland, Zeeland en Friesland aan de eerste deurwaarder der kamer van de raden in Holland tot executie der kosten bovengenoemd ten behoeve van Jan Cipson, 26 januari 1476.
• Transcriptie CHV-1324. Mandement van president en raden van Holland, Zeeland en Friesland aan de eerste deurwaarder der kamer in de raad van Holland tot executie van het vonnis van het Hof van Holland van 25 mei 1476 gewezen ten voordele van Jan Cipson tegen Ewout Henricxz. en Vincent Louwerijsz., 27mei 1476.
• Transcriptie CHV-1325. Relaas van Pieter Zielvort, deurwaarder van wapenen van de hertog van Bourgondië in het kwartier van Zeeland, van zijn wedervaren te Middelburg en te Vlissingen, 25 juni 1476.

1481-1489

• Transcriptie CHV-283. Bijlagen rekening 1481-1482.
• Transcriptie CHV-282. Kwitantie voor ontvangen 30 schellingen groten Vlaams aan wedde, betaald door burgemeester Pieter Heijnricxz. Bijlage bij de rekening van burgemeesters 1482/1483, 1482.
• Transcriptie CHV-1138. Brief van mayor van Kingston upon Hull. Verklaring betreffende twee obligaties beide van 26 juni 1476 ten laste van Paulus Rale en Michel Moller van Danske groot 6 pond Sterling voor Robert Honshuld en 10 pond 13 schellingen voor John Taylor, 7 mei 1482.
• Transcriptie CHV-251. Brief van Nelle Moyen, weduwe. Kwitantie voor ontvangst van 12 pond Hollands, lijfrente verschenen St. Maartensmis ten behoeve van de stad Brouwershaven, 22 november 1482.
• Transcriptie CHV-281. Verklaringen inzake soort en prijs van aan de stad geleverd hout. Bijlage bij de rekening van burgemeesters, 1482-1483.
• Transcriptie CHV-285. Brief van Adriaen van Sconhove. Kwitantie voor 41 pond groten ontvangen van Jacob van Schellach en verzoek tot betaling van 4 pond 9 schellingen en 2 groten, 18 april 1483.
• Transcriptie CHV-284. Bijlagen stadsrekening 1483-1484. Cedulen reparatiekosten over de groote baerdze,  1483-1484.
• Transcriptie CHV-963. Kwitantie voor ontvangst van 10 pond groten Vlaams lijfrente ten laste der stad Veere, verschenen 1 september 1484 van jonkvrouw Lijsbet, natuurlijke zuster van de heer van Veere weduwe Jans van Emmichoven, ten behoeve van Pieter Heinricxz. en Symon Domaesz., burgemeester van Veere. Bijlage bij de rekening van de burgemeester, 21 oktober 1484.
• Transcriptie CHV-969. Schepenbrief van Den Haag. Procuratie van jonkvrouw Lysbet Jans, weduwe van Emmickhove op Heynrick Jacobszoon. Afschrift. Papier, 30 juli 1486.
• Transcriptie CHV-973. Kwitantie van Lysbeth, natuurlijke zuster van de heer van Veere, weduwe van Jan van Emmichoven ten behoeve van Pieter Willemsz. en Adriaen Pier Huygenz, burgemeesters van Veere, wegens ontvangst van 10 pond groten Vlaams lijfrente, verschenen op Sint Mathijsdag, 31 juli 1486.
• Transcriptie CHV-970. Kwitantie voor ontvangst van 10 pond groten Vlaams lijfrente ten laste van de stad Veere voor jonkvrouwe bovengenoemd natuurlijke dochter van wijlen de heer Veere, ten behoeve van Pieter Willemsz., burgemeester van Veere door Heynrich Jacobsz, exploictier van de Kamer van de Raad van Holland. Getransfigeerd met brief d.d. 1486-07-30. Bijlage stadsrekening, 20 september 1486.
• Transcriptie CHV-252. Brief van Jan Potharst en Diederick Pynrinck, kapiteins van schepen in oorlog van de koning van Denemarken en Noorwegen. Geleidebrief voor een karveel met goederen van Romeijn Jacobszoon en Engel Henricxzoon, kooplieden en poorters te Veere om tot 1 juli daaropvolgende tussen Bartangen of Frankrijk in de landen van herwaarts over en terug in de vaart te mogen zijn, 14 december 1486.
• Transcriptie CHV-253. Brief van burgemeesters en schepenen van Veere. Zeebrief voor Jan Michielszone, poorter aldaar, met zijn schip ‘De Anthonie’ en lading van 500 en drie kwart grof zout, eigendom van genoemde personen, bestemd voor Dantzig, 7 maart 1487.
• Transcriptie CHV-286. Brief van Hans Wuwenkopp uit Brugge aan Dirk Stubbe te Veere in Walcheren, 12 maart 1487.
• Transcriptie CHV-1140. Verklaring van burgemeesters, schepenen en raad van Vlissingen omtrent de bijdragen en verrekening van de teerkosten van de overlandse en Nederlandse ruiters, die daar gelegerd hebben, 2 augustus 1487.
• Transcriptie CHV-287. Twee brieven van Hans Hanssen en Hans Louwen Kopp aan schipper Dyrk Stubbe, 14 september 1487.
• Transcriptie CHV-977. Brief van burgemeesters en raadmannen van Hamburg. Zeebrief voor Diricus Stubbe poorter van Hamburg en zijn schip de hulk ‘Jacobus’, 29 oktober 1487.
• Transcriptie CHV-958. Schuldbekentenis van burgemeester en schepenen van Veere ten behoeve van burgemeesters en schepenen van Middelburg groot 80 pond Vlaams, 9 december 1487.
• Transcriptie CHV-940. Brief van burgemeester en raadmannen van Hamburg. Zeebrief van Diderick Stubbe poorter van Hamburg, schipper van de hulk ‘Jacob’, 12 januari 1488.
• Transcriptie CHV-945. Brief van burgemeester en raadmannen van Hamburg. Zeebrief van Didericus Stubbe, poorter van Hamburg, schipper van de hulk ‘Jacobus’, 12 januari 1488.
• Transcriptie CHV-947. Brief van burgemeesters en raadmannen van Hamburg. Zeebrief voor Diderich Stubke, poorten van Hamburg en zijn schip de hulk ‘Jacob’, 9 januari 1489.
• Transcriptie CHV-1300. Brief van Maximiliaan, Rooms koning, en Philips, aartshertog van Oostenrijk. Kwijtschelding aan de inwoners der stad en heerlijkheid Veere als ook aan die der andere bezittingen van de heer van Veere van de steun door hem aan de opstandelingen in Vlaanderen, Brabant, Holland en elders verleend, juli 1489.

1491-1497

• Transcriptie CHV-288. Kwitantie van Cornelis de wagenmaker en Brant de lijndraaier voor ontvangen 33 schellingen 4 groten betaald voor levering van 1 honderd kalk. Bijlage bij de rekening van de fortificatien 1491, 1491.
• Transcriptie CHV-295. Kwitantie van Arent van der Heijde voor 79 pond 14 schellingen 5 groten betaald voor levering van arduin en andere steen. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 1491.
• Transcriptie CHV-296. Kwitantie voor Aert van der Heijde voor kwartiermeesters van Veere voor 26 pond 5 schellingen 6 groten voor levering van stenen voor de nieuwe muur en nog 32 pond 6 schellingen en 24 pond 12 schellingen. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 1491.
• Transcriptie CHV-289. Kwitantie van Cornelis van Nuijsse voor ontvangen 3 pond 6 schelling betaald voor levering van 18 hoed kalk. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 7 mei 1491.
• Transcriptie CHV-290. Kwitantie van meester Anthonis Jansz. de schilder voor ontvangen 6 pond 11 schelling wegens levering van een schip kalk aan meester Dommas Anthonis, regeerder van de muragen van Veere. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 30 juni 1491.
• Transcriptie CHV-1141. Brief van Maximiliaan, Rooms koning, en Philips, aartshertog van Oostenrijk. Bevelschrift aan de eerste deurwaarder in de kamer van de Raad van Holland om in hun naam de wet van de in Veere te gelasten in de zaak van Cornelis Berthelmeux, zoon van Biggekerke kort en goed recht te doen, 15 juli 1491.
• Transcriptie CHV-291. Kwitantie van Symon de voor ontvangen 2 pond 10 schelling en 4 pond vanwege Thomas Reijniersz, kwartiermeester van Veere betaald door schipper Mateus Jansz van Goes en Jan Hugens zoon van Veere wegens levering van 12 1/2 honderd kalk. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 8 oktober 1491.
• Transcriptie CHV-292. Kwitantie van Daniel Oem Jacobsz. voor 20 pond 18 schellingen 8 groten betaald vanwege kwartiermeesters van Veere voor levering van balken en ander hout. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 8 november 1491.
• Transcriptie CHV-293. Kwitantie van Griete Walege Jansz wijf, wonend op de IJssel aan Anthonie Adriaensz, kwartiermeester van Veere, voor betaling van 300.000 stuks ijsselstenen, berekend op 14 Karolusguldens per 1000. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 14 december 1491.
• Transcriptie CHV-294. Kwitantie van Pieter Luterzoon, wonende op d’IJssel aan kwartiermeesters van Veere voor betaling van 300.000 stuks ijsselstenen. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 17 december 1491.
• Transcriptie CHV-297. Kwitantie van Jacob Cornelisz. Becroete voor ontvangen 12 pond 8 schelling 10 groten betaald voor levering van 12 balken, 4 honderd kalk en 2 schepen zand, 18 januari 1492.
• Transcriptie CHV-298. Kwitantie van Daem Daemsz. en Jan Jansz. van de IJssel in Holland aan kwartiermeesters van Veere voor betaling van 395.000 stuks ijsselstenen. Bijlage bij de rekening van fortificatien 1491, 1 februari 1492.
• Transcriptie CHV-961. Brief van de kerkmeesters der O.L.V. kerk te Veere. Schenking van 127 pond groten Vlaams onder last van bepaalde diensten en uitdelingen in de Sint Pauwels kapel door heer Pauwels bastaard van Borssele en vrouwe Aleyt van Haarlem aan kerkmeesters bovengenoemd, 22 oktober 1495.
• Transcriptie CHV-1356. Burgemeesters en raadsmannen van Lubeck doen alle autoriteiten in het algemeen en burgemeesters, schulten, schepenen en raad van Veere in het bijzonder kondt dat Hans Junge en Sander Oldendorp, poorters van Lubeck, Anthonis Keller, priester en kapelaan voor Sten Stiere, gubenator van Zweden, hebben volmacht gegeven om de goederen te Veere door Dirricke Basredan en Diricke Paschen, kooplieden te Brugge in pand genomen van Ernst van der Hutte uit naam van Sten Sture voornoemd te mogen aantasten en verzoeken daarin behulpzaam te zijn, 24 januari 1497.
• Transcriptie CHV-1142. Brief van burgemeesters, schepenen en raad van de stad Middelburg. Verklaringen van Hans Hoevenair en schipper Goerthen Bredenbeek afgelegd op verzoek van Tyma Remelinckradz., koopman van de Duitse Hanze betreffende vorderingen op Herman Vriesenlach, schipper van en medereder in het karveel ‘De Anna’, 23 juni 1497.