Terug door de tijd, een document achterna. Een reis door bijna vier eeuwen

Op reis door de tijd om de geschiedenis van een archiefstuk te achterhalen. Dat is eigenlijk wat Jan-Willem Besuijen heeft gedaan voor zijn artikel ‘Luctor et Emergo voor Lochem’. Een tijdreis van bijna vier eeuwen.

Vorig jaar trof Jan-Willem Besuijen, vrijwilliger van het Zeeuws Archief, een opmerkelijk verzoekschrift aan in het archief van de Rekenkamer Zeeland. Onderwerp van de brief: de grote stadsbrand van 1615 in het Gelderse Lochem. De vondst leidde tot een publicatie in het dagblad De Stentor en zo bereikte een Zeeuws archiefstuk na bijna vier eeuwen voor het eerst een groot publiek.

Voor het achtergrondverhaal Luctor et Emergo voor Lochem reconstrueerde Jan-Willem de reis door de tijd die het document vanaf het moment van creatie heeft gemaakt. Ook geeft hij uitleg over de teksten die na het indienen van het verzoek in de marge werden gekrabbeld. Hij vertelt hoe het document werd bewaard en voor vernietiging behouden is gebleven.

Daarbij komt opnieuw een grote stadsbrand aan de orde, ditmaal die van Middelburg op 17 mei 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Jan-Willem vond een verslag van ooggetuige en archivaris Meerkamp van Embden, die met afgrijzen zijn archief ten prooi zag vallen: “De goot en de gootlijst brandden verder, langzaam, maar zeker. Een lange ladder werd gehaald. Fluks plaatste men dezen tegen den muur en tree voor tree klom een jongeman naar boven, de zware straalpijp meetorsend.”