Op reis met Willem V. Een vorstelijke reis door achttiende-eeuws Zeeland

Als gevolg van de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus is de expositie gesloten.

Wat zagen stadhouder Willem V, zijn gemalin Wilhelmina van Pruisen en hun drie kinderen, waaronder de latere koning Willem I, toen zij in 1786 een rondreis door Zeeland maakten? Reis mee met de vorstelijke familie aan de hand van afbeeldingen van Zeeuwse steden en dorpen uit de Zelandia Illustrata en voorwerpen uit de genootschapscollectie en de kunstcollecties van de gemeenten Middelburg en Veere.

Prins Willem V van Oranje (1748-1806), de laatste erfstadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden, had het in politiek opzicht niet gemakkelijk. In de jaren tachtig van de achttiende eeuw laaiden de tegenstellingen tussen de Oranjegezinden en patriotten hevig op.

Om sympathie te winnen besloot Willem V met zijn gezin en hofhouding een reis te maken naar het meest Oranjegezinde gewest: Zeeland. Die vorstelijke promotietour vond plaats in de zomer van 1786.

In Vlissingen bezichtigde Willem V de fraaie collectie van het genootschap, waarvan hij in 1769 beschermheer was geworden. Voorname dames en heren nodigden het gezin uit voor diners en partijen op hun imposante buitenplaatsen. In dorpen en steden werden zij door de inwoners feestelijk onthaald.

‘‘...Den 1ste July. Het Vorstelyk en Adelyk Gezelschap reed naar Domburg. Op gemelde plaats, wordende het aanzienlyk Gezelschap in een Tent gebragt. Voor de Tent wierd door de Burgers en Boeren naar de ring gereden, zynde dit hier te Lande een oud gebruik, om ’s jaarlyks naar de ring te ryden, geevende dan de Heer van de Plaats goude en zilvere pryzen; by welke gelegenheid, zyne Hoogheid, de genereusheid had, om voor de gemelde Ringryders, een prijs van twee goude Medaljes te geeven, na dewelke terstond wierd gereden...’’

— Het verheugd Zeeland (1787)
Willem V en zijn gezin bezoeken Domburg, 1 juli 1786. Zeeuws Archief, Zeeuws Genootschap, ZI-III-259.

De Zeeuwen spaarden kosten noch moeite om de hooggeboren gasten een onvergetelijk verblijf in Zeeland te bezorgen. Niettemin leidde het bezoek van de erfstadhouder hier en daar tot onrust en opstootjes.

Een jaar na het bezoek van het vorstelijk gezin verscheen de publicatie ‘Het verheugd Zeeland’, waarin de promotietour van dag tot dag wordt beschreven, voorzien van illustratieve afbeeldingen en aardige anekdotes.

250 jaar Zeeuws Genootschap

Het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (KZGW) viert in 2019 haar 250-jarig jubileum. Het KZGW bezit vele collecties, waaronder de Zelandia Illustrata. Deze historisch-topografische atlas bevat kaarten, tekeningen, prenten, foto’s en documentatie over alle delen van Zeeland. De Zelandia Illustrata wordt beheerd door het Zeeuws Archief.

Willem V werd 250 jaar geleden de eerste protector van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. Daarom speelt hij een hoofdrol in de jubileumexpositie van het KZGW in het Zeeuws Archief.

Gemeentelijke kunstcollecties

Het Zeeuws Archief beheert ook de kunstcollecties van de gemeenten Middelburg en Veere. In de collecties bevinden zich onder meer serviesonderdelen afkomstig van stadhouder Willem V. Dit serviesgoed is gedecoreerd met afbeeldingen van belangrijke gebouwen in Middelburg en met afbeeldingen van buitenplaatsen op Walcheren.

In combinatie met reisbeschrijvingen geven de prenten, tekeningen en voorwerpen een sfeervol beeld van de vorstelijke reis van Willem V door het achttiende-eeuwse Zeeland.

Reis mee met Willem V

Reis mee met Willem V door achttiende-eeuws Zeeland. Maak kennis met de prins en zijn gezin. Ontmoet de markante figuren die hij onderweg tegenkwam. Neem een kijkje op de buitenplaatsen bij de weelderige partijen en diners. En word feestelijk onthaald in de steden en dorpen op Walcheren en Zuid-Beveland!

Korte cursus

De tentoonstellingsmakers vertellen over de expositie en de totstandkoming ervan.

/agenda/op-reis-met-willem-v/
De houten deuren van een poort zijn geopend en geven toegang tot de glazen deuren van het Zeeuws Archief.

Plan je bezoek

Praktische informatie voor een bezoek aan het Zeeuws Archief.

/plan-je-bezoek/