In Zeeland is de helft van alle doop-, trouw- en begraafregisters verloren gegaan. Gelukkig is er een bron uit de Franse tijd die uitkomst biedt: het Registre Civique.
In 1811, na de invoering van de Burgerlijke Stand in heel Nederland, ontstond bij de overheid al snel de behoefte ook de samenstelling of het verloop van de bevolking bij te houden. In de Franse tijd werd nog gesproken van het ‘Registre des habitants’ of ‘Registre Civique’, na 1815 ‘Bevolkingsregisters’ of ‘Registers van bevolking en inwoning’.
Frans-Bataafse tijd
De Franse tijd in Nederland wordt ook wel de Frans-Bataafse tijd genoemd. Het is de periode van 1795 tot 1813, waarin het grootste deel van het tegenwoordige Nederland een vazalstaat was van Frankrijk en vanaf 1810 een onderdeel van het Eerste Franse Keizerrijk. Er bestaat een bron uit deze periode die per gemeente of deel van Zeeland een overzicht geeft van de samenstelling van de bevolking. Deze bron, het Registre Civique, is belangrijk omdat in Zeeland de helft van het aantal doop‑, trouw‑ en begraafregisters verloren is gegaan.
Kiesstelsel
Ook in 1811 werd het Franse kiesstelsel in Zeeland ingevoerd. Stemgerechtigd waren de mannelijke inwoners van 21 jaar en ouder, die hun burgerrecht of ‘droit civique’ verworven hadden en zich hadden laten inschrijven in de ‘registres civiques’.
Persoonsgegevens
De registers bevatten van de geregistreerde personen:
- de datum van inschrijving
- de voor‑ en achternaam
- het beroep
- de geboortedatum en -plaats
Betrouwbaarheid
De gegevens uit de ‘registres civiques’ zijn niet altijd correct of volledig en ze moeten dus kritisch worden gebruikt. Houd rekening met onjuiste geboortedata of leeftijden.
De bevolking was bang dat de lijsten ook gebruikt zouden worden voor de beruchte conscriptie (dienstplicht) voor de Napoleontische legers. Daarom zal men soms geprobeerd hebben zich aan de inschrijving te onttrekken.
De gegevens werden meestal in het Frans vermeld en dat kan tot onduidelijkheden leiden, zeker bij beroepen.
Raadplegen in de studiezaal
Registres civiques Middelburg
Van het arrondissement Middelburg zijn drie registers over de jaren 1810-1813 bewaard gebleven in het archief van de Prefectuur. Deze inventarisnummers 56, 57, 58 zijn te raadplegen in de studiezaal van het Zeeuws Archief.
www.archieven.nlRegistres de la population Goes
Van het arrondissement Goes zijn twee registers over de jaren 1810-1813 bewaard gebleven in het archief van de Prefectuur. Deze inventarisnummers 1111 en 1112 zijn te raadplegen in de studiezaal in het Zeeuws Archief.
www.archieven.nl