Digitalisering archief Koninklijke Maatschap De Wilhelminapolder

Het Zeeuws Archief heeft een begin gemaakt met de voorbereiding voor het digitaliseren van het archief van Koninklijke Maatschap De Wilhelminapolder van 1809 tot 1960. Ook enkele kleine archieven van meestoven die meekrap produceerden in de jaren 1618-1940 van andere archiefdiensten maken deel uit van het digitaliseringsproject.

In het digitaliseringsproject worden maar liefst 240.000 pagina’s, ca 45 meter archief, geconserveerd en gedigitaliseerd. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door Metamorfoze, het Nationaal Programma voor behoud van papieren erfgoed. Het Zeeuws Archief voert het project uit. De digitalisering wordt gedaan door fotoatelier Art in Print, gehuisvest in het Zeeuws Archief te Middelburg. Naar planning wordt het project medio 2022 voltooid.

Onder het project valt ook de digitalisering van enkele archieven van meestoven voor de productie van meekrap. Deze dateren uit de periode 1618-1960. Deze archieven worden beheerd door verschillende archiefdiensten; het West-Brabants Archief te Bergen op Zoom, het Gemeentearchief Schouwen-Duivelend te Zierikzee en het gemeentearchief te Goes.

Maatschap De Wilhelminapolder

De in 1809 opgerichte Maatschap, statutair gevestigd te Rotterdam, had als doel de exploitatie van het gezamenlijke grondbezit in de Wilhelmina- en Oost-Bevelandpolder in Zuid-Beveland. Het bestaat nog steeds en is met bijna 2000 hectare één van de grootste landbouwbedrijven in Nederland. Het kenmerkt zich nog altijd door vooruitstrevendheid en innovatie.

Het archief omvat langlopende, seriële gegevens over onder andere gewasopbrengsten, prijzen, voedingspatronen, bedrijfsadministratie en (mis)oogsten. Ook zijn er stukken omtrent de meekrapproductie en de veredeling van graan- en fruitgewassen. Door de volledigheid van het archief geeft het een betrouwbaar en uniek beeld van de agrarische geschiedenis in Nederland. Daarnaast bevat het archief informatie over de sociaaleconomische en maatschappelijke positie van de arbeidersklasse; de werknemers van de Maatschap De Wilhelminapolder.

Meestoven

Behalve het archief van de Koninklijke Maatschap De Wilhelminapolder omvat dit project ook kleine meestoofarchieven in Zuidwest-Nederland. Zij beslaan in totaal ca 3 strekkende meter papier en zijn een belangrijke aanvulling op de archiefstukken over meestoven in het archief van De Wilhelminapolder. Zo ontstaat een completer overzicht van de meestoven in Zeeland.

De teelt van meekrap in De Wilhelminapolder is vanaf ca 1813 een typisch Zeeuws fenomeen. De wortels van deze plant werden gebruikt als grondstof voor rode kleurstoffen. Vanaf 1870 verdwenen de meestoven omdat de kleurstof relatief eenvoudig op chemische basis verkregen kon worden. Naast informatie over de teelt van meekrap geeft het archief inzicht in de bouw van de meestoven door tekeningen en bestekken. Van absolute internationale uniciteit zijn de staalboeken van de meekrap die dit archief bevat. Zij geven informatie over de kleur, opbrengst en kwaliteit.

Bron voor onderzoek

Aan het digitaliseren gaat een lange periode van voorbereiding vooraf. Denk bijvoorbeeld aan het verwijderen van vouwen uit de papieren, het repareren van scheuren en het behandelen van archiefstukken tegen inktvraat. Na het digitaliseren worden de archieven online beschikbaar gesteld. Daarmee worden zij voor iedereen toegankelijk. Studenten en onderzoekers op het gebied van bijvoorbeeld landbouw- bedrijfseconomische- en sociaaleconomische geschiedenis kunnen zo eenvoudiger de informatie uit dit archief gebruiken bij hun onderzoek. Daarnaast is dit archief interessant voor iedereen met een interesse in landbouw(geschiedenis)!