Arnemuiden werd door prins Willem van Oranje beloond met stadsrechten. De werkgroep Paleografie in Zeeland transcribeerde tal van teksten over de privileges die de stad dankte aan de prins.
Het huidige Arnemuiden werd rond het jaar 1462 gesticht. Het had een goede rede waar grote schepen makkelijk aan konden leggen. Dankzij de strategische ligging en de groei van Middelburg werd de haven een van de belangrijkste Zeeuwse havens van de 15e en 16e eeuw.
Aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog koos Middelburg voor de Spaanse zijde maar Arnemuiden sloot zich aan bij de opstandelingen en volgde dus prins Willem van Oranje. Arnemuiden werd daarvoor door de prins in 1574 beloond met stadsrechten. Omdat Arnemuiden in 1572 door oorlogsgeweld was verwoest, kreeg het van de prins geld voor de herbouw, daarna nam de welvaart door scheepvaart, handel en zoutziederij weer toe.
Transcripties PaiZ
De leden van de werkgroep Paleografie in Zeeland (PaiZ) hebben een selectie van archiefstukken over de admiraliteit getranscribeerd. Hieronder volgt het overzicht van getranscribeerde archiefstukken. Daarbij wordt de volgorde van de betreffende archiefinventaris gevolgd. Wanneer de archiefstukken ook deel uitmaken van een gids, dan wordt deze vermeld.
De transcripties kunnen worden geraadpleegd:
- via de archiefinventaris met scans. Let op: Klik na het openen van de archiefbeschrijving op een scan in de filmstrip. Klik voor de transcriptie linksboven op het icoontje ‘pen op papier’.
- via PaiZ Google Drive. De pdf-bestanden zijn geschikt voor downloaden en afdrukken.
Archief Stad Arnemuiden
Onderstaande transcripties zijn gemaakt van archiefstukken afkomstig uit het archief Stad Arnemuiden (1431-1892), toegang 1200.
- Transcriptie inv.nr 1. Privilege waarbij Prins Willem van Oranje aan Arnemuiden het stadsrecht verleent, 9 maart 1574, met zegel van Prins Willem van Oranje.
- Transcriptie inv.nr 2. ‘Groot Privilegeboek’, register houdende afschriften van de privileges van de stad Arnemuiden, 1574-1730.
- Transcriptie inv.nr 4. Rekest van het bestuur van de stad Arnemuiden aan prins Willem van Oranje, waarbij zij verzoeken om bekrachtiging van het privilege van 1574 waarbij Arnemuiden tot stad wordt verheven, met kantbeschikking waarbij aan dit verzoek wordt voldaan, 30 januari 1576.
- Transcriptie inv.nr 5. Privilege van Prins Willem van Oranje waarbij hij verklaart dat naast het nieuwe stadsrecht van Arnemuiden de oude privileges die tevoren aan Arnemuiden waren verleend van kracht blijven, 30 januari 1576, met zegel van de Prins van Oranje.
- Transcriptie inv.nr 6. Afschrift van een brief van prins Willem van Oranje aan het bestuur van de stad Middelburg waarbij hij de stad verbied de vrijheden van de stad Arnemuiden te belemmeren, 7 januari 1578.
- Transcriptie inv.nr 7. Afschrift van het rapport van het stadsbestuur van Middelburg waarbij het een overzicht geeft van al hun privileges, en bezwaar maakt tegen de positie van de stad Arnemuiden, circa 1582.
- Transcriptie inv.nr 172. Afschriften van rekesten aan de Prins van Oranje met het verzoek om hulp wegens de armoedige staat van de stad, 1627, 1633. Inclusief: Publicatie van de stad Arnemuiden waarbij het stadsbestuur verklaart dat op inwoners van Arnemuiden de privileges van Middelburg van toepassing zijn, circa 1600; Afschrift van de voorwaarden voor de verpachting van de buitendijkse gronden aan de Veersedijk, met aantekeningen over de rechten van diverse personen hierop, 1604, 1608, 1638; Afschrift van een akte van aanstelling van Batholomeus Cannoije tot advocaat van Arnemuiden, 1628.
- Transcriptie inv.nr 177. Privilege van Prins Willem van Oranje, waarbij aan het stadsbestuur van Arnemuiden de verkoop van lijfrenten toestaat om het onderhoud aan de havenhoofden, zeewering, watermolen, de sluizen en dergelijke te Arnemuiden te kunnen betalen, 27 mei 1578, met het zegel van de Prins van Oranje.
- Transcriptie inv.nr 1365. Naamlijsten van burgers van Arnemuiden die hebben meebetaald aan de fortificatie van de stad, met stukken betreffende het aflossen van de schulden hiervoor, 1597.
- Transcriptie inv.nr 1431. Lijst van processen waarbij de stad Arnemuiden betrokken is, circa 1600.