Restaureren op 14 meter diepte

Het bewaren van archiefstukken is een belangrijke taak van het Zeeuws Archief. Door conservering blijven stukken voor de lange termijn bewaard. Dat gebeurt in ons eigen restauratieatelier, maar in een enkel geval in een van de depots.

‘Er zitten een paar flinke scheuren in deze kaart,’ vertelt Dagmar Heijgelaar-Sijnke. Ze is behoudsmedewerker en restaureert en conserveert verschillende soorten archiefstukken. Vandaag repareert ze enkele ernstige scheuren uit een zeventiende-eeuwse kaart. Dat gebeurt midden in depot 3, op veertien meter diepte. Normaal gesproken vinden zulke werkzaamheden plaats in het restauratieatelier van het Zeeuws Archief. ‘De kaart is erg kwetsbaar. Het vervoeren van dit stuk naar het atelier zou te risicovol zijn. Daarom wordt er bij hoge uitzondering in het depot gewerkt. Zo kunnen we het stuk in ieder geval digitaliseren.’

  • Behoudsmedewerker Dagmar Heijgelaar-Sijnke aan het werk.

  • Detail uit de kaart met de ambachten van Axel en Terneuzen. Foto: Rick Stoorvogel

  • Detail uit de kaart met de ambachten van Axel en Terneuzen. Foto: Rick Stoorvogel

    Digitaliseren

    De kaart wordt na het restaureren op hoge resolutie gefotografeerd, zodat het voor bezoekers niet meer uit het depot gehaald hoeft te worden. In de depots zijn de bewaaromstandigheden optimaal. Het is er voortdurend 18 graden Celsius, met een luchtvochtigheid van 50-55%. Na het digitaliseren wordt de kaart mogelijk helemaal gerestaureerd. Zo blijft ook deze kaart voor de lange termijn bewaard.

    Op de kaart zijn de ambachten van Axel en Terneuzen te zien, met daarop ‘alle dijcken wegen ende geulen met alle schorren daeraen gelegen’. Adriaan Pietersen ’t Gilde, een landmeter uit Hoek, ontwierp de kaart op 24 juli 1624.

    De Polder Walcheren schonk de kaart in 1904 aan het toenmalige Rijksarchief in Zeeland. Een groot deel van de Zeeuwse kaarten is verbrand tijdens de oorlogshandelingen in Middelburg op 17 mei 1940. Sommige kaarten, waaronder deze, zijn gelukkig gespaard gebleven.