Het melkmeisje van Zuidzande

Ze stond bekend als het melkmeisje van Zuidzande en was daar een bekende verschijning. Zeker toen ze omstreeks 1900 het onderwerp werd van een prentbriefkaart. Dit jaar figureerde zij op het affiche dat het Zeeuws Archief liet maken voor de open dag, 3 november 2018 jongstleden. Maar wie was zij?

Affiche open dag Zeeuws Archief 3 november 2018

Zoeken in Krantenbank Zeeland leidt direct naar een artikel met de kop Het melkmeisje van Zuidzande in de PZC van 29 maart 1967 . Het blijkt te gaan om Liesbeth Zonnevijlle die met een ezel melk bezorgde. Fotograaf Abraham van Overbeeke uit Terneuzen maakte de foto, aldus de auteur van het krantenartikel.

Wie was Liesbeth Zonnevijlle? Zoeken in de persoonsdatabase Zeeuwen Gezocht levert één naam op die in aanmerking komt: Elisabeth Suzanna Zonnevijlle, geboren in Zuidzande op 7 oktober 1882.

Haar geboorteakte maakt duidelijk dat ze geboren wordt in een arbeidersgezin in Zuidzande. Ze is de eerste van vier kinderen; Elisabeth krijgt al gauw een zusje en als ze 9 jaar is, twee broertjes, een tweeling, die enkele dagen na hun geboorte overlijden.

De gegevens uit de akten van de burgerlijke stand in het Zeeuws Archief geven een beeld van het leven van Liesbeth. Haar huwelijksakte laat zien dat zij in 1909 trouwt met Abraham Cambier, visser in Retranchement, waar het echtpaar gaat wonen.
Ze krijgen twee zonen in 1911 en 1912, Izaak en Martinus. Abraham Cambier verdient de kost als garnalenvisser, terwijl Liesbeth op het land werkt. Het gezin overleeft de oorlog en Liesbeth overleeft haar man. Volgens de overlijdensakte overlijdt ze op 77-jarige leeftijd in 1960 in Sluis.

Krantenbank Zeeland, Nieuwsblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen, 20 oktober 1900

Als ze door Abraham van Overbeeke wordt gefotografeerd, heeft Elisabeth of Liesbeth nog een heel leven voor zich. Ze is dan ongeveer 18 jaar.
Abraham van Overbeeke (1836-1914) had al een heel leven in de fotografie achter zich. Hij begon in het vak met het maken van daguerrotypieën, schakelde daarna over op cartes-de-visites en legde zich rond de eeuwwisseling toe op de handel in prentbriefkaarten. Voor die kaarten maakte hij zelf de foto’s. Hij had oog voor afwijkende onderwerpen, zo legde hij een duiker of kikvorsman vast, en in de haven van Terneuzen een gekapseisd schip.

De prentbriefkaart van Liesbeth bracht Van Overbeeke zelf uit in zwartwit en in kleur. Het exemplaar in de collectie beheerd door het Zeeuws Archief is uitgebracht bij Dr Trenkler & Co. uit Leipzig.

Melkmeisje van Zuidzande. Zeeuws Archief, Zelandia Illustrata P-8710

Volgens de auteur in de PZC maakte Van Overbeeke de foto bij de hofstede van de familie Almenkinders in Zuidzande. Daar haalde Liesbeth Zonnevijlle de melk die ze met een ezel bezorgde. De ezel draagt op de foto twee melkbussen voorzien van een tapkraan. De naam van de ezel is ook bekend: het dier heet Lion.