De telefoonkabel wordt de Walcherse kust op getrokken

In 1922 was het eindelijk mogelijk om via een directe verbinding met Engeland te bellen. Dat ging echter niet zonder slag of stoot. Het verhaal van de telefoonkabel die de Walcherse kust op wordt getrokken en daarmee Zeeland met Engeland verbindt.

Het is een foto die tot de verbeelding spreekt. Een groot strand met een stel mannen die een kabel vanuit zee aan land trekt. De kabel was vanuit Engeland per schip over de bodem van de Noordzee getrokken. ‘Naar wij vernemen zal dezer dagen een begin worden gemaakt met het leggen van een telefoonkabel tusschen ons land en Engeland’, weet de Vlissingsche Courant van 23 juni 1922 al te melden.

Het aanleggen werd vertraagd, vanwege het ‘ongustige weder’. Een week later was het dan toch zover. Het Engelse kabelschip ‘John Pender’ verscheen aan de horizon bij Domburg. Maar ook toen ging de aanleg niet vanzelf. De Middelburgsche Courant deed er uitgebreid verslag van:

Onder de aandacht van veel publiek werd de kabel uiteindelijk het strand op getrokken. ‘Daar stond een span paarden gereed, die voor den kabel werd geplaatst, terwijl een aantal stoere Westkapelaars gereed stonden om bij het verder landwaarts brengen van den kabel behulpzaam te zijn.’ [1] Rond het middaguur werd de lichtwachterswoning bereikt, waar de kabel werd aangesloten op een naastgelegen, in 1914 gebouwd kabelhuis.

’tot uitbreiding van den handel’

Na de aanleg van de eerste Zeeuwse telefoonlijn in 1883 – tussen Domburg en Middelburg – groeide het verlangen om ook rechtstreeks met Engeland te bellen. Bellen met de Britten kon in de beginjaren alleen via Frankrijk. De aanleg van de directe verbinding met Engeland betekende ‘dat Nederland in de gelegenheid gesteld worde, partij te trekken van de middelen tot uitbreiding van den handel (…) door onmiddellijke kennisneming van belangrijke gebeurtenissen, die op den gang van zaken invloed kunnen uitoefenen.’ [2]

Hoewel het nationale belang dus groot was, was zo’n internationale telefoonverbinding voor Zeeland zelf niet overal even noodzakelijk. De verschillen in het aantal telefoongesprekken waren groot. Zo werden er van en naar Domburg in 1921 in totaal 3.817 telefoongesprekken gevoerd, tegenover 56 gesprekken in Aagtekerke. In Middelburg werden 107.862 telefoontjes afgehandeld, in Veere waren dat er 1.667. Bij deze aantallen ging het grotendeels om ‘interlocale gespreken’; gesprekken met het buitenland waren in de minderheid.

Tweede telefoonkabel

Na de succesvolle aanleg van de telefoonkabel kon er verder gegraven worden naar Middelburg. In het archief van de Stad en Gemeente Domburg bevindt zich een kaart waar met een rode lijn de kabel weergegeven is: vanaf de Noordzee via de Weststraat naar Middelburg. Als de telefoonlijn bijna bij het postkantoor in de Lange Noordstraat in Middelburg is, gaat het mis:

Eind 1922 was de lijn aangesloten op het landelijke net. Met succes. De telefoonverbinding bleek zo populair dat in 1924 een tweede verbinding tot stand zou komen. Dit keer in tegengestelde richting, vanuit Domburg naar Engeland. Vanwege het toegenomen telefoonverkeer werd aan de Schelpweg een versterkerstation gebouwd, vandaag de dag een atelier.